Odporność wrodzona (nieswoista)
Odporność wrodzona (nieswoista) jest niejako pierwszą linią obrony przed patogenami. Człowiek ma ją od początku życia. Jej mechanizmy wykazują bardzo szybkie działanie. Są jednak mniej precyzyjne i zarazem prowadzą do ostrej odpowiedzi o charakterze zapalnym. Podstawowe elementy odporności wrodzonej stanowią:
Te ostatnie występują przede wszystkim w krwiobiegu. Są ziarnistymi limfocytami zawierającymi substancje cytotoksyczne, które odgrywają ogromną rolę w obronie przeciwwirusowej, a także ochronie przed niektórymi typami nowotworów. Komórki NK łączą się z komórkami zakażonymi wirusem, a wtedy wydziela się specjalna cytokina chroniąca sąsiednie komórki przed uwolnionymi z martwych komórek wirusami. Jednocześnie cytokina aktywuje mechanizmy odpornościowe z udziałem limfocytów T.
Warto dodać, że naturalną barierę fizyczną tworzą nabłonki błon śluzowych, a ponadto naskórek, okrywa włosowa czy nabłonek migawkowy w drogach oddechowych. Z kolei kwaśny odczyn skóry, wydzielina gruczołów potowych i łojowych, śluz czy niskie pH w żołądku stanowią bariery chemiczne dla patogenów.
Odporność wrodzona ma w dużej mierze uwarunkowania genetyczne.
Nie możemy jej kształtować poprzez nasze działania lub czynniki zewnętrzne.
To pierwotne mechanizmy obronne naszego organizmu, czyli takie, z którymi się rodzimy i od poczatku naszego życia stanowią barierę ochronną dla naszego ciała.
Przykładem jest skóra, która stanowi zewnętrzną barierę ochronną i uniemożliwia drobnoustrojom wnikanie do naszego organizmu.
Gdy jednak drobnoustroje chorobotwórcze lub toksyny wnikną do naszego ustroju, na przykład z powietrzem czy pokarmem, funkcje ochronne przejmują bakterie jelitowe czy błony śluzowe nosa, jamy ustnej i gardła.
Objawami toczonej przez nie walki może być to, co często uznajemy za objawy choroby:
Odporność nieswoista działa tu, aby pozbyć się intruzów wydalając ich z organizmu.
Jej żołnierzami są między innymi fagocyty, czyli komórki "od urodzenia" przeznaczone do konkretnych działań.
Z kolei makrofagi mają za zadanie pochłanianie martwych lub uszkodzonych komorek.
« powrót
- bariery fizyczne, czyli warstwa komórek dróg oddechowych, pokarmowych i moczowo-płciowych, a także skóra,
- wydzieliny, czyli ślina, pot czy łzy,
- komórki żerne, a więc komórki dendrytyczne, makrofagi i granulocyty ze zdolnością pochłaniania i zabijania elementów zakaźnych,
- komórki NK, czyli Natural Killers.
Te ostatnie występują przede wszystkim w krwiobiegu. Są ziarnistymi limfocytami zawierającymi substancje cytotoksyczne, które odgrywają ogromną rolę w obronie przeciwwirusowej, a także ochronie przed niektórymi typami nowotworów. Komórki NK łączą się z komórkami zakażonymi wirusem, a wtedy wydziela się specjalna cytokina chroniąca sąsiednie komórki przed uwolnionymi z martwych komórek wirusami. Jednocześnie cytokina aktywuje mechanizmy odpornościowe z udziałem limfocytów T.
Warto dodać, że naturalną barierę fizyczną tworzą nabłonki błon śluzowych, a ponadto naskórek, okrywa włosowa czy nabłonek migawkowy w drogach oddechowych. Z kolei kwaśny odczyn skóry, wydzielina gruczołów potowych i łojowych, śluz czy niskie pH w żołądku stanowią bariery chemiczne dla patogenów.
Odporność wrodzona ma w dużej mierze uwarunkowania genetyczne.
Nie możemy jej kształtować poprzez nasze działania lub czynniki zewnętrzne.
To pierwotne mechanizmy obronne naszego organizmu, czyli takie, z którymi się rodzimy i od poczatku naszego życia stanowią barierę ochronną dla naszego ciała.
Przykładem jest skóra, która stanowi zewnętrzną barierę ochronną i uniemożliwia drobnoustrojom wnikanie do naszego organizmu.
Gdy jednak drobnoustroje chorobotwórcze lub toksyny wnikną do naszego ustroju, na przykład z powietrzem czy pokarmem, funkcje ochronne przejmują bakterie jelitowe czy błony śluzowe nosa, jamy ustnej i gardła.
Objawami toczonej przez nie walki może być to, co często uznajemy za objawy choroby:
- biegunka,
- podwyższona temperatura,
- wymioty,
- katar
- kaszel.
Odporność nieswoista działa tu, aby pozbyć się intruzów wydalając ich z organizmu.
Jej żołnierzami są między innymi fagocyty, czyli komórki "od urodzenia" przeznaczone do konkretnych działań.
Z kolei makrofagi mają za zadanie pochłanianie martwych lub uszkodzonych komorek.
« powrót